Organizm człowieka nie może funkcjonować bez sprawnie działającego układu odpornościowego, który odpowiada za ochronę przed zagrożeniami biologicznymi i zwalcza infekcje przez całe nasze życie.
Grasica (łac. Thymus) odgrywa istotną rolę w funkcjonowaniu układu immunologicznego jednak w naturalnym procesie starzenia, w wyniku narażenia na przewlekły stres lub na skutek efektów ubocznych stosowania pewnych leków, ulega ona zmniejszeniu i staje się mniej efektywna.
Spadek aktywności grasicy prowadzi w prostej linii do wystąpienia zespołu objawów wtórnego niedoboru odpornościowego. W konsekwencji, narażeni jesteśmy na zwiększoną zapadalność na nawracające choroby infekcyjne, schorzenia wieku starszego a nawet choroby nowotworowe. Jak możemy temu zaradzić?
Fundamenty odporności swoistej – limfocyty grasiczozależne
Grasica odgrywa niezwykle istotną rolę w prawidłowym funkcjonowaniu układu immunologicznego; to właśnie tam dojrzewają wyspecjalizowane białe krwinki – limfocyty T, dzięki którym układ odpornościowy jest w stanie zwalczać infekcje. Niezależnie jednak od tego, czy w formie dojrzałej stanowią główną linię obrony przeciw patogenom wewnątrzkomórkowym (Limfocyty T cytotoksyczne, Tc), pobudzają odpowiedź odpornościową (limfocyty T pomocnicze, Th), czy może wręcz przeciwnie – tłumią nadmierną reakcję immunologiczną (limfocyty Treg); wszystkie ulegają dojrzewaniu i silnej selekcji w grasicy. Formę dojrzałą osiąga raptem 5% wszystkich komórek tam trafiających. Tą pierwotną funkcję grasica pełni w pierwszych latach życia człowieka.
Mimo tytanicznej pracy narządu w pierwszych latach życia, grasica pozostaje narządem czynnym nawet w okresie swego postępującego zaniku. W kolejnych latach rozwoju, grasica wykazuje okresowe wzmożenia swej hormonalnej i limfopoetycznej aktywności. Dbając o aktualne potrzeby organizmu, organ ten dostarcza ilościowych i jakościowych uzupełnień; w niektórych przypadkach niemal sterując immunologią organizmu.
Immunokorekcja peptydami grasicy
Niedługo po odkryciu kluczowej funkcji grasicy rozpoczęły się badania nad opracowaniem nowych metod skutecznego wspomagania pracy tego narządu. Kilka zespołów badawczych pracowało nad poszukiwaniem skutecznych metod immunokorekcyjnych wykorzystujących ogromny potencjał terapeutyczny, jaki wnoszą peptydowe (białkowe) czynniki produkowane przez grasicę.
Spośród głównych grup peptydów grasiczych wyróżnić można tymozyny, tyreotropinę, tymulinę i grasiczy czynnik humoralny. Wspólną funkcją najważniejszych białek produkowanych w grasicy jest ich udział w dojrzewaniu i specjalizacji limfocytów, a peptydy grasicy, oddziałując na zróżnicowaną populację limfocytów, są w stanie modulować działanie całego układu odpornościowej odpowiedzi komórkowej.
Na samym mobilizowaniu układu odpornościowego się jednak nie kończy. Udowodniono, że grasiczy czynnik humoralny (THF) wykazuje istotny i pozytywny wpływ na odpowiedź immunologiczną skierowaną przeciwko różnym patogenom w tym bakteriom wirusom oraz grzybom. Grupa tymozyn z kolei, szeroko przebadana klinicznie, wykazuje szeroki zakres właściwości terapeutycznych:
- Tymozyna alfa-1 skutecznie hamowała replikację wirusa zapalenia wątroby WZW typu B. Efekt nie był jednak natychmiastowy – regularne przyjmowanie znacznie wzmagało istotny skutek terapeutyczny.
- W przypadku ostrej sepsy, tymozyna alfa-1 włączona do terapii celującej w ogólnoustrojową odpowiedź zapalną i związane z nią zaburzenia immunologiczne, istotnie wpływała na obniżenie współczynnika śmiertelności; śmiertelność w grupie z leczonej T alfa-1 wyniosła 28,50%, zaś w grupach kontrolnych – 42,25%.
- Tymozyna alfa-1 zminimalizowała również efekt inwazyjnych zakażeń Aspergillus sp., które są jednym z istotniejszych problemów współczesnej transplantologii, odpowiadając za niemal 40% śmiertelności po przeszczepach. Współczynnik śmiertelności NMR (niezwiązanej z nawrotem – a więc głównie związanej z infekcjami) w grupie leczonej Talfa-1 zmniejszył się o 26 % w porównaniu z grupą kontrolną, poddaną jedynie naświetlaniom i leczeniu cytostatykami.
Tak szerokie pole zastosowań nie jest przypadkowe; większość jednostek chorobowych, o ile nie jest bezpośrednio związana z nadaktywnością bądź niedostateczną aktywnością układu immunologicznego, wymaga bezpośredniego wsparcia odpornościowej odpowiedzi komórkowej; wsparcie to zapewniają w dużej mierze białka produkowane w samej grasicy. Z powodu postępującego zanikania grasicy, synteza nowych białek słabnie; wówczas wartym rozważenia sposobem na podtrzymanie ich poziomu w organizmie jest regularna suplementacja.
Niedawno ukończone i wciąż trwające projekty badawcze wydają się potwierdzać zasadność suplementowania peptydów grasicy w celu ogólnoustrojowego wzmocnienia odporności.
Co istotne – sekwencja zmian ilościowych, jakościowych i czynnościowych w obrębie populacji limfocytów T nie jest indukowana pojedynczym wzrostem stężenia grasiczych hormonów, ale regularnym ich stosowaniu in vivo; a zatem cyklicznością sygnałów hormonalnych. To dlatego regularne przyjmowanie preparatów peptydowych wydaje się przynosić najlepsze efekty terapeutyczne.
Silne wsparcie klinicznych dowodów skuteczności tymoterapii oraz brak stwierdzonych klinicznie efektów ubocznych stanowi silne argumenty przemawiające na korzyść regularnego sięgania po grasicze peptydy. Przełomowe okazało się opracowanie nowych form preparatu, dostępnego na rynku w formie kapsułek, które będąc suplementem diety stanowią bezpośrednią kontynuację koncepcji stojącej za jednym z pierwszym polskich leków innowacyjnych – TFX (Thymus Factor X).
Nie możemy jednak zapominać, że nawet najskuteczniejszy suplement nie może zastąpić właściwego trybu życia, sprzyjającemu zdrowiu grasicy. Peptydy grasicy mogą jedynie uzupełniać dokrewne funkcje tego narządu.
