Czy telemedycyna jest alternatywą dla stacjonarnego świadczenia usług medycznych? Jakie są korzyści z wykorzystywania urządzeń teleinformatycznych w medycynie zarówno dla pacjentów, jak i personelu medycznego? Czy teleopieka może stać się przyszłością opieki długoterminowej?
Telemedycyna (teleopieka, e-zdrowie) wykorzystująca różnego rodzaju urządzenia teleinformatyczne w celu świadczenia niektórych usług z zakresu opieki zdrowotnej jest coraz bardziej popularna w Polsce. Taki rodzaj modelu opieki nad pacjentem powstał głównie w wyniku chęci ułatwienia zarówno dla chorego, jaki i personelu medycznego leczenia długoterminowego. Konieczność podejmowania tego typu leczenia jest coraz częściej spotykana nie tylko w Polsce, ale i w całej Europie. Wprowadzenie takich rozwiązań niejako odciąża placówki medyczne stacjonarne, które część pacjentów mogą diagnozować i monitorować „na odległość”.
Przykłady usług telemedycznych
Telekonsultacja jest najczęstszą formą świadczenia usług z zakresu telemedycyny. Zazwyczaj jest to wideokonferencja specjalisty z pacjentem poprzez łącze internetowe i urządzenie z funkcją wideo.
Telemonitoring to druga popularna usługa, z którą polscy pacjenci mogą się spotkać. Pojęcie to jest dość szerokie i dotyczy wielu aspektów opieki nad pacjentem. Zaczynając od rejestrowania objawów na urządzeniach elektrycznych przy pomocy dedykowanych do tego aplikacji (komputer, telefon komórkowy), poprzez całodobowe monitorowanie parametrów życiowych, takich jak: ciśnienie tętnicze, tętno, saturacja, kończąc na konsultacji i interpretacji wyników badań przez lekarza znajdującego się w placówce medycznej daleko od pacjenta.
Telerehabilitacja to nic innego, jak monitorowanie i modyfikacja planu rehabilitacyjnego stworzonego przez fizjoterapeutę dla pacjenta, który swój plan rehabilitacyjny wykonuje w domu.
Teleopieka to zdalna opieka głównie dla pacjentów z chorobami przewlekłymi lub pacjentów w wieku podeszłym. Połączona z edukacją i samopomocą w grupach pacjentów z podobnymi problemami zdrowotnymi – edukacja peer-to-peer (równy z równym).
Korzyści z wprowadzania usług telemedycznych
Dla pacjenta:
– skrócenie czasu oczekiwania na wizytę lekarską,
– dostęp do specjalistów mimo odległości dzielącej placówkę medyczną od domu pacjenta,
– wygoda uzyskania świadczenia,
– możliwość monitorowania choroby, ale także uzyskanie szybkiej informacji w sytuacjach nagłych.
Dla placówek medycznych i personelu medycznego:
– skrócenie kolejek do specjalistów,
– zwiększenie liczby świadczeń,
– lepsza profilaktyka i podtrzymanie efektów leczenia,
– obniżenie kosztów leczenia.
Przyczyny ograniczenia rozwoju telemedycyny w Polsce
Mimo wielu korzyści płynących z wdrażania i rozwoju usług telemedycznych w Polsce, mamy do czynienia również z barierami o różnym podłożu, które hamują lub wręcz w niektórych przypadkach uniemożliwiają wykorzystanie urządzeń teleinformatycznych w leczeniu. Dzieje się tak m. in przez lęk pacjenta przed technologią, obawami specjalistów i chorych o efektywność i bezpieczeństwo leczenia, przez brak odpowiednich przepisów prawnych dotyczących wykorzystywania tego typu opieki i jej finansowania lub przez brak dostępu do odpowiednich urządzeń zarówno ze strony chorego, jak i placówki medycznej.
Wydaje się, iż telemedycyna jest przyszłością w świadczeniu usług medycznych. Świadczy o tym refundacja z NFZ m. in. telekonsylium kardiologicznego lub hybrydowej telerehabilitacji kardiologicznej. Mimo napotykanych barier w rozwoju tej dziedziny medycyny korzyści płynące z jej wprowadzania są tak znaczące, iż należy dołożyć wszelkich starań, aby zwiększać liczbę realizowanych w ten sposób świadczeń.
Artykuł powstał dzięki współpracy z Centrum Szkoleń Poznań LAB oferującym szkolenia medyczne dla lekarzy i studentów medycyny.