Osoby otyłe często miewają kłopoty ze snem. Głośne chrapanie, nocne przebudzenia oraz uczucie zmęczenia w ciągu dnia z powodu niewyspania, nie tylko obniżają standard życia, ale mogą być też symptomem poważnej choroby: obturacyjnego bezdechu sennego. Na czym polega to schorzenie, dlaczego narażone są na niego zwłaszcza osoby otyłe oraz jak go skutecznie leczyć?
Co to jest obturacyjny bezdech senny?
Obturacyjny bezdech senny to poważna choroba, która dotyczy ponad 11 procent mężczyzn oraz około 3,5 procent kobiet. Niektóre badania wskazują, że z tym problemem może się zmagać nawet 1/4 panów, którzy ukończyli 40 rok życia. Schorzenie polega na wielokrotnie pojawiających się przypadkach zatrzymania lub znacznego ograniczenia przepływu powietrza do płuc w czasie snu. Taki bezdech trwa minimum 10 sekund i może pojawiać się od kilku do nawet kilkunastu razy w ciągu jednej godziny snu. Jego przyczyną jest zamykanie się przepływu powietrza na poziomie górnych dróg oddechowych (w gardle).
Następstwem bezdechu sennego jest przejściowe niedotlenienie organizmu, co wiąże się z licznymi zaburzeniami funkcjonowania organizmu. Do najważniejszych należą niedotlenienie krwi, wzrost ciśnienie tętniczego, przyspieszenie czynności serca, a także zburzenie rytmu snu i poczucie senności w dzień. Następstwem są groźne powikłania, takie jak nadciśnienie, choroba wieńcowa, cukrzyca i depresja oraz zwiększone ryzyko udaru mózgu. To także częsty powód zasypiania za kierownicą, które kończy się często tragicznym wupadkiem. Nieleczony bezdech senny może więc prowadzić do śmierci.
Warto zwrócić uwagę, że pojedyncze epizody bezdechu sennego – trwające krócej niż 10 sekund i występujące nie więcej niż 5 razy na godzinę snu – są normalnym zjawiskiem, który nie nosi znamion chorobowych i obserwowany jest u większości zdrowych osób.
Czym objawia się bezdech senny i jak go diagnozować?
Wśród najczęstszych objawów choroby wymieniane są głośne chrapanie oraz przerwy w oddychaniu w czasie snu. Do nocnych symptomów choroby należą też nadmierna potliwość i aktywność ruchowa, uczucie duszności, nagłe przebudzenia, a także kołatanie serca. Wśród objawów dziennych należy wymienić nadmierną senność i zasypianie w ciągu dnia , przewlekłe uczucie zmęczenia, bóle głowy oraz problemy z pamięcią i koncentrację, a także zaburzenia potencji. Co ważne, osoby ze zdiagnozowanym bezdechem sennym nie mogą prowadzić pojazdów mechanicznych, ze względu na zwiększone ryzyko zapadnięcia w sen!
Diagnozowanie bezdechu sennego nie jest sprawą prostą. Towarzyszące mu objawy mogą być bowiem symptomem wielu innych schorzeń. Podstawowym sposobem diagnozowania choroby są testy odnoszące się do tzw. skali senności Epworth. Chodzi o samoocenę prawdopodobieństwa zapadnięcia w sen w ciągu dnia podczas wykonywania takich czynności jak siedzenie, czytanie, oglądanie telewizji oraz jazda samochodem jako pasażer i kierowca. Takie badanie nie pozwala jednak na ustalenie skali schorzenia, a zatem wdrożenia skutecznego leczenia.
Skutecznym sposobem diagnozowania choroby są badania snu. Najdokładniejsze z nich to polisomnografia. Pacjent podłączany jest na noc do zestawu czujników, które badają między innymi tętno, zawartość tlenu we krwi, przepływ powietrza w rejonie górnych dróg oddechowych, a także chrapanie i ruchy kończyn. Badanie elektroencefalogramem oraz elektrookulogramem pozwala ocenić w jakiej fazie sny znajduje się pacjent. Prostszym i bardziej popularnym sposobem diagnozowania schorzenia jest tzw. poligrafia, która ma podobny zakres do polisomnografii. Wiele takich badań można wykonywać w domu.
Otyłość jako przyczyna bezdechu
Które osoby są szczególnie narażone na wystąpienie bezdechu sennego? To przede wszystkim mężczyźni w starszym wieku. Ryzyko tego rodzaju schorzenia wzrasta też u osób spożywających alkohol oraz zażywających środki uspokajające, a także palacze. Z takimi problemami zmagają się też pacjenci z wąską cieśnią gardła, maą i cofniętą żuchwą oraz powiększonymi migdałkami, które powodują zmniejszony przepływ powietrza przez górne drogi oddechowe. Ryzyko choroby jest też większe u osób, których członkowie rodziny zmagają się z tą chorobą.
Najważniejszym czynnikiem ryzyka są jednak nadwaga oraz otyłość. Związek nadmiaru kilogramów z pojawieniem się bezdechu sennego został potwierdzony w licznych badaniach naukowych. Około 80 procent pacjentów z rozpoznanym bezdechem sennym to osoby otyłe. Wyniki badań potwierdziły też, że zwiększenie masy ciała o 10 procent sześciokrotnie zwiększa zagrożenie wystąpienia tego schorzenia.
Błędne koło bezdechu i otyłości
Z jakiego powodu bezdech i głośne chrapanie dotyczą zwłaszcza osób otyłych? Główną przyczyną tego schorzenia jest nadmiar tkanki tłuszczowej w szyi, która zmniejsza średnicę gardła ograniczając przepływ powietrza do dolnych dróg oddechowych. Za czynnik ryzyka uznaje się obwód szyi u mężczyzn powyżej 43 cm, a u kobiet powyżej 42 cm. Wśród przyczyn występowania choroby wymienia się również tzw. hormony otyłości.
Bezdech senny jest także przyczyną otyłości. Zmęczenie i obniżenie nastroju spowodowane brakiem dobrej jakości snu powoduje, że pacjent jest mniej aktywny fizycznie i brakuje mu energii. Efektem jest siedzący tryb życia, częste drzemki w ciągu dnia i bogata w cukry dieta, która ma dodać pacjentowi energii, a ostatecznie jest przyczyną zwiększania masy ciała. Pacjenci z bezdechem sennym, którzy pozostają aktywni ruchowo szybciej się męczą, trudniej im również zregenerować organizm po wysiłku podczas nocnego wypoczynku. U pacjentów z bezdechem występuje często zbyt niski poziom leptyny, która odpowiada za uczucie sytości a także za wysoki poziom gerilny, która stymuluje apetyty.
Lecząc otyłość, leczysz bezdech
Redukcja masy ciała wpływa na zmniejszenie ryzyka wystąpienia bezdechu. I choć osobom z bezdechem sennym trudniej jest schudnąć, warto włożyć wysiłek, by pozbyć się zbędnych kilogramów. Ćwiczenia fizyczne, odpowiednia dieta, rzucenie palenia oraz unikanie alkoholu i środków nasennych z pewnością przyniosą pożądany efekt. Warto też poprawić komfort snu, np. poprzez spanie na boku zamiast na plecach.
Prawidowa diagnoza i leczenie choroby wymaga konsultacji ze specjalistą. Do tego będzie konieczna wizyta u lekarza pierwszego kontaktu, który wystawi skierowanie do poradni pulmunologicznej. Specjalista laryngolog lub pulmunolog dokona najpierw właściwej diagnozy schorzenia oraz zaleci metodę leczenia.
Wśród metod leczenia wymienia się między innymi zabiegi chirurgiczne, które mogą polegać na operacyjnej redukcji otyłości (leczenie bariatryczne). Badania wskazują jednak, że operacja bariatryczna może nie być wystarczająca w przypadku leczenia bezdechu sennego. Należy ją wówczas uzupełnić dodatkowymi działaniami, takimi jak chirurgiczna korekcja drożności górnych dróg oddechowych. W ramach takich operacji dokonuje się na przykład plastycznej poprawy skrzywienia przegrody nosowej lub powiększonych migdałków.
Leczenie bezdechu sennego
Leczenie bezdechu sennego, możliwe jest dzięki odpowiedniej aparaturze. Zaawansowaną metodą redukcji występowania bezdechu sennego jest stosowanie specjalnych aparatów CPAP. Taki aparat wyposażony jest w zakładaną na twarz maskę połączoną rurką z urządzeniem generującym strumień powietrza pod ciśnieniem. Takie pneumatyczne usztywnienie górnych dróg oddechowych zapobiega zapadaniu się tkanek w gardle podczas snu i powoduje, że powietrze bez trudu dostaje się do płuc. Wartość ciśnienia w aparacie CPAP powinna zostać dobrana przez lekarza.
Aparat CPAP to skuteczne narzędzie zapobiegania bezdechowi bez konieczności stosowania środków farmakologicznych. Dzięki niemu śpimy spokojnie całą noc oraz wstajemy wyspani i wypoczęci. Efektem jest poprawa samopoczucia, lepsza koncentracja oraz gotowość do podejmowania zwiększonego wysiłku fizycznego, który pomoże zmniejszyć masę ciała. Aparat CPAP pomoże też zredukować niebezpieczeństwo wystąpienia takich groźnych schorzeń jak nadciśnienie tętnicze czy choroby serca. Co ważne, ta forma terapii pomaga też uniknąć inwazyjnych operacji chirurgicznych.
Jak zakupić zaleconą przez lekarza specjalistę protezę CPAP? Ofert warto szukać w sieci. Na stronie internetowej dystrybutora tego rodzaju sprzętu znajdziemy informacje między innymi o rodzajach dostępnych aparatów CPAP oraz sposobach ich finansowania. W razie pytań, warto też skorzystać z formularza kontaktowego online (zostaniemy wówczas poproszeni o zgodę na przetwarzanie danych osobowych) lub zadzwonić na podany numer infolinii. Podczas odwiedzania witryny internetowej dystrybutora aparatów CPAP, prawdopodobnie zostanie wyświetlony komunikat na temat plików cookies (cookies służą do gromadzenia danych w celach statystycznych oraz reklamowych – wyrażając zgodę na przechowywanie plików cookies, godzimy się na przetwarzanie informacji na nasz temat, zgodę na cookies można wyłączyć w przeglądarce).
